Hoofdstuk i: Het Noord-Brabantse boerenland 14
1.1. Het zandgebied 18
1.1.1. Nederzettingen 20
1.1.2. Grondgebruik en bedrijfsvoering ca. 1850 26
1.1.3. Veranderingen na 1850 en huidig landschapsbeeld 34
1.1.4. De Brabantse Wal 36
1.2. Het kleigebied 38
1.2.1. Het zeekleigebied 40
1.2.1.1. Nederzettingen 41
1.2.1.2. Grondgebruik en bedrijfsvoering ca. 1850 44
1.2.1.3. Veranderingen na 1850 en huidig landschapsbeeld 47
1.2.2. Het rivierkleigebied 50
1.2.2.1. Nederzettingen 50
1.2.2.2. Grondgebruik en bedrijfsvoering ca. 1850 53
1.2.2.3. Veranderingen na 1850 en huidig landschapsbeeld 54
1.3. De Langstraat 58
1.3.1. De Westelijke of Beneden-Langstraat 58
1.3.2. De Oostelijke of Boven-Langstraat 64
1.3.3. Veranderingen na 1850 en huidig landschapsbeeld 65
1.4. Maaskant 66
1.4.1. Nederzettingen 66
1.4.2. Grondgebruik en bedrijfsvoering ca. 1850 69
1.4.3. Veranderingen na 1850 en huidig landschapsbeeld 73
1.5. Landschapselementen 74
1.5.1. Bolle akkers en steilranden 74
1.5.2. Houtwallen, heggen, singels en andere omheiningen 75
1.5.2.1. Houtwallen 75
1.5.2.2. Houtsingels 78
1.5.2.3. Vlechtheggen 79
1.5.2.4. Maasheggen 82
1.5.3. Voorpootrecht 86
Hoofdstuk 2. Het traditionele boerenerf 90
2.1. Wat is een boerenerf? 92
2.2. Hoe het boerenerf verdween 96
2.2.1. Van inmaakpot naar diepvries en van bleekveld naar droogtrommel 96
2.2.2. Van ploeterende boerin tot vrouw van agrarisch ondernemer 97
2.3. Bijgebouwen en erfmeubilair 98
2.3.1. Schuur 98
2.3.2. Bakhuis 103
2.3.3. Varkens-, kippenhokken en de biehal 106
2.3.4. Schaapskooi 110
2.3.5. Waterput 111
2.3.6. Privaat, sekreet of huiske 114
2.3.7. Hooiberg, kapberg 116
2.3.8. Turfhuis, turfkooi en andere opslag voor het stoken van haard en bakoven 118
2.3.9. Manege of rosmolen 119
2.4 De onbebouwde ruimte 120
2.4.1. Toegang tot erf en zanderf 120
2.4.2. Moestuin 124
|
2.4.3. Boomgaard 128
2.4.4. Hagen of heggen 132
2.4.5. Bloementuin 134
2.4.6. Overige erfbeplanting 135
2.4.7. Bleekveld 137
2.4.8. Waterkuil 140
2.4.9. Erfovergang en markering van het perceel 140
2.4.10. En verder 141
2.5. Het boerenerf in de toekomst 142
Hoofdstuk 3: Landbouwhuisdieren 146
3.1. Levend erfgoed 148
3.2. Rundvee 150
3.2.1. De Zand- of Heidekoe 152
3.2.2. Veeverbetering 154
3.2.3. Brandrode koe 157
3.2.4. Lakenvelder158
3.2.5. Witrik159
3.3. Varkens 160
3.3.1. Oorspronkelijke en uitgestorven varkenssoorten 160
3.3.2. Piétrain varken 162
3.3.3. Bonte Bentheimer 163
3.4. Kempisch Heideschaap 164
3.5. Geiten 168
3.5.1. Nederlandse Landgeit 168
3.5.2. Nederlandse Bonte geit 170
3.5.3. Nederlandse Witte Geit 171
3.6. Trekpaarden p.i72
3-7. Hoenders 176
3.7.1. Chaams Hoen 176
3.7.2. Brabants Boerenhoen 178
3.7.3. Brabanters 180
3.7.4. Kraaikop 181
3.7.5. Nederlandse Uilebaard 182
3.7.6. Schijndelaar 183
3.8. Ganzen 184
3.8.1. Twentse Landgans 184
3.8.2. Vlaamse Landgans 186
3.9. Duiven 188
3.9.1. Pauwstaart p.iSS
3.9.2. Meeuw 189
3.9.3. Hyacinthduif 190
3.9.4. Lachduifje of Oost-Indische Tortel 191
3.10. Zwarte of Donkere Bi j 192
Lijst van rassen van hoogstamfruitbomen 196
Soortenlijst heesters Noord-Brabant 197
Geraadpleegde literatuur 199
Colofon 200
|
