Voorwoord 5
Deel 1: Geschiedenis 6
Algemeen historisch overzicht 7
Het begin van de broederschappen 7
De ambachtsgilden 7
De schutterij van de ambachtsgilden
de schuttersgilden 8
De verandering van de oude
broederschappen in schuttersgilden 9
Hervormingen en de tachtigjarige oorlog 9
Van Verenigde Republiek naar het
Koninkrijk der Nederlanden 11
Vanaf 1814 tot heden 11
Onder het bourgondische vaandel 16
Een kort overzicht van de hertogen van
Bourgondië 16
Het hertogdom Brabant onder het
Bourgondische vaandel 16
Het oproepen en de deelname aan de
krijgsdienst 16
De inrichting van het Bourgondische leger 18
De Bourgondische macht op zijn keerpunt
naar verval 19
De Hoofdgilden van Leuven 19
Volksfeesten in de 15e en 16e eeuw 23
De narren of zotten 23
Ommegangen of processies 24
Schuttersfeesten en Landjuwelen 25
De Landjuwelen 27
Verdere bijzonderheden over de
Landjuwelen 29
De belofte van trouw ofwel de eedaflegging 30
Oude schuttersgilden in vol ornaat 30
De optocht 31
De wapens van de gilden 34
12e en 13e eeuw 34
14e eeuw 35
15e eeuw 36
16e eeuw 36
17e eeuw 36
18e eeuw 38
19e eeuw 38
20e eeuw 39 De opkomst en de invloed van de
schietsportverenigingen 39
De beperkingen ten aanzien van het
vuurwapengebruik 39
De handboog 39
De kruisbogen 41
Het geweer 42
Deel 2: Vergelijkingen tussen
vroeger en nu 43
Oude en jonge tradities 44
Zijn oude gildejaartallen voldoende
betrouwbaar? 45
Lid worden van een gilde 50
Waarom wordt men lid van een gilde? 50
Lid worden in vroeger tijden 51
Tegenwoordige toetredingsvoorschriften 52
De organisatievorm van gilden 54
Reglementen als belangrijkste
informatiebron 54
|
Het kiezen van bestuursleden 54
De hoofdman 55
De secretaris en de penningmeester 57
De spreiding van de beide functies 58
De tegenwoordige secretaris 59
De tegenwoordige penningmeester 59
De vaandrig en het gildevaandel 59
Van 1250 tot 1600 59
Van 1600 tot 1900 61
Vanaf 1900 tot nu 64
Het gildevaandel 64
De standaard 65
De vendeliers met hun vendels 65
Het vendelzwaaien in de provincie
Noord-Brabant 67
De inhoud van het vendelen 67
De vendeliers in Zuid-Brabant 68
Met slaande trom 69
De gildetrom 69
De landsknechtentrom 71
De muziektrom 72
De tamboer in het gilde 72
De gildekoning 73
Herkomst van de titel gildekoning 73
Het papegaaischieten 73
Drie keer koning is keizer 77
Den papegaey dach 78
Het koningszilver 79
Het medaillon 79
De koningsvogel 80
De koningsschilden 81
Het keizerszilver 82
Deel 3: Gildeactiviteiten in
historisch perspectief 84
Kerkelijke en sociale aspecten 85
De broederschap in de praktijk gebracht 85
De band met de kerk 91
De dienstbaarheid aan de kerk 93
Het dopen van de kinderen 94
Huwelijk 95
Overlijden 96
Het patroonsfeest 97
Het dansen van de gilden 99
Noord-Brabantse-gildef eesten 104
Prijzenjacht of verbroedering in
Noord-Brabant? 104
De plechtige Eucharistieviering -
de ontvangst door het gemeentebestuur -
de Brabantse koffietafèl - de optocht en
aankomst op het feestterrein 105
De wedstrijden 108
De jaarlijkse kringgildefeesten 111
De plechtige gildemis 112
De optocht 112
De kringwedstrijden 113
Puntenwaardering algemeen klassement 116
Gildefeesten in de Zuid-Brabantse Kempen 117
Korte inleiding 117
Het Statuut van de Hoge Gilderaad
der Kempen 119
Hoofdstuk I: Benaming - Zetel - Doel 119
Hoofdstuk II: Samenstelling en organisatie 119
Hoofdstuk III: De Raad der Hoofdmannen 120
Hoofdstuk IV: De Wet - over het beheer en de
beheersfuncties 120
Hoofdstuk V: De Gilden 122
|
Hoofdstuk VI: De Landjuwelen 123
Hoofdstuk VII: De Gildefeesten 124
Hoofdstuk VIII: De Schietspelen 124
Een Kempisch gildefeest 127
Het schieten met de vijf wapens 128
De tentoonstelling van de gildevoorwerpen 128
Plechtige Gildemis - Receptie in de
feestzaal voor de genodigden
Het Gildemaal - De Gildeoptocht 130
De sfeer van een Kempisch gildef eest 132
Koningschieten 133
Het koningschieten in Noord-Brabant 133
Een Kempische koningschieting 135
Het koningschieten in Tongerlo 137
De gilden van Zuid-Brabant 138
Korte inleiding 138
Het ontstaan van de Hoge Gilderaad
van Brabant 139
De handbooggilden van Brabant 141
De Zuid-Brabantse gildefeesten 142
Over het uiterlijk van de Zuid-Brabantse
gilden 143
Over het inwendige van de Zuid-Brabantse
gilden 143
De conventie 144
Deel 4: Gildebezittingen 147
Voortlevend verleden 148
Het niet tastbare gildebezit 148
De aanschaf van historisch verantwoorde
gildekleding 148
Gildebezittingen 150
Over het beheer van oude gildedocumenten 150
Over de materialen van een
fotodocumentatie 155
Over het beheer van gildezilver 155
Het onderhoud van gildezilver 157
De overige gildebezittingen 158
De opheffing en de voortzetting
van het gilde 158
Fotocollectie gildebezittingen 159
Slotbeschouwing 177
Enkele aspecten van een noord-zuid
contact 178
De heroprichting van gilden is het
overwegen waard 180
Ter overdenking 181
Deel 5: Bijlagen 185
Archivalia 186
Bronnenpublikaties en literatuur 187
Aanbevolen literatuur 188
Register van nog bestaande gilden 189
Noord-Brabantse Federatie van
Schuttersgilden 189
De Hoge Gilderaad der Kempen 192
De Hoge Gilderaad van Brabant 194
Noten 196
Plaatsnamen en streeknamenregister 203
Inhoudsopgave 206
|
